Thứ Tư, 17 tháng 5, 2017

Cứu thành công bệnh nhân lao phổi trong tình trạng nguy kịch

Edit Posted by Unknown with No comments
Bệnh viện Chuyên khoa Lao và Bệnh phổi Quảng Trị vừa điều trị thành công đúng phác đồ cho một bệnh nhân bị bệnh lao phổi trong tình trạng nguy kịch.
>>>Xem thêm : Bệnh COPD
Trước đó, bệnh nhân này được điều chuyển vào Huế và điều trị 40 ngày nhưng không dứt cơn sốt, sụt cân và ho kéo dài. Sau khi Bệnh viện Trung ương Huế trả về, bệnh nhân đã nhập viện tại Bệnh viện Chuyên khoa Lao và Bệnh phổi tỉnh Quảng Trị trong tình trạng suy kiệt, suy hô hấp nặng và được chẩn đoán bị bệnh lao phổi do vi trùng lao gây ra.

Sau hơn 20 ngày điều trị, tình trạng sức khỏe của bệnh nhân đã tiến triển tốt. Gia đình bệnh nhân không chỉ vui mừng vì sức khỏe người thân dần ổn định mà còn giảm nhiều chi phí điều trị so với trước. Trước đây, mỗi ngày bệnh nhân chi phí từ 2 đến 2,5 triệu đồng tiền thuốc thì nay chưa đến 100.000 đồng mỗi ngày.
Bệnh nhân sau khi được điều trị theo phác độ mới đã qua cơn nguy kịch.
Bệnh nhân bị bệnh lao phổi đang điều trị tại Bệnh viện Chuyên khoa Lao và Bệnh phổi tỉnh Quảng Trị cho biết: "Bây giờ tôi khỏe hơn, ăn uống ngon miệng hơn, lên được 2kg. Tất cả tinh thần, tâm trạng thoải mái hơn".

Các bác sĩ Bệnh viện Chuyên khoa Lao và Bệnh phổi tỉnh Quảng Trị cho biết, bệnh nhân đã bị tổn thương nặng một bên lá phổi nên cần phải được điều trị lâu dài. Và phác đồ điều trị phải kéo dài trong vòng 1 năm, nếu tình trạng bệnh tiếp tục tiến triển tốt, khoảng 1 tuần sau sẽ được xuất viện và điều trị bệnh ở nhà.

Bác sỹ Trương Huyền Trường, Giám đốc Bệnh viện Chuyên khoa Lao và Bệnh phổi tỉnh Quảng Trị cho biết, việc chẩn đoán đúng bệnh và điều trị đúng phác đồ rất quan trọng trong việc chăm sóc sức khỏe bệnh nhân, nhất là bệnh nhân bị bệnh lao phổi:

"Sau khi chẩn đoán chúng tôi có phác đồ điều trị phù hợp. Cắt toàn bộ kháng sinh điều trị trước đó thay bằng điều trị thuốc Nam và thuốc chữa bệnh Coticoid… Sau khi điều trị 5, 7 ngày bệnh nhân mới sốt nhẹ lại 1 lần. Trước đây sốt 39, 40 độ thì nay 5 đến 7 ngày mới sốt 1 lần rất nhẹ và tình trạng bệnh nhân cải thiện rất rõ rệt", Bác sỹ Trương Huyền Trường nói./.

Thứ Năm, 4 tháng 5, 2017

Những dấu hiệu tố bạn đã mắc bệnh lao phổi

Edit Posted by Unknown with No comments
Lao là bệnh truyền nhiễm phổ biến nhưng bệnh thường bị chẩn đoán đoán muộn do mọi người nhầm lẫn với các bệnh hô hấp khác.

Có rất nhiều dấu hiệu để nhận biết bệnh lao phổi, tuy nhiên, không phải ai cũng nắm được để phát hiện bệnh kịp thời. Vì vậy, đại đa số bệnh nhân mắc bệnh lao phổi đều không biết mình mắc bệnh cho đến khi bệnh diễn biến nặng.

Dưới đây xin dẫn những dấu hiệu điển hình thường gặp để mọi người có thể đi khám sớm và được điều trị kịp thời.
Cần phát hiện sớm những dấu hiệu của bệnh lao phổi để điều trị kịp thời 

Dấu hiệu chán ăn

Một trong những triệu chứng đầu tiên và phổ biến nhất của bệnh lao là người bệnh bị chán ăn nhưng nó thường bị bỏ qua vì chán ăn cũng là dấu hiệu của nhiều bệnh khác.

Dấu hiệu mệt mỏi

Khi bị chán ăn cơ thể sẽ mệt mỏi do không được cung cấp đủ dưỡng chất. Ngoài ra, nhiễm trùng phổi cũng khiến bệnh nhân gặp tình trạng khó thở, gây ra tình trạng mệt mỏi.

Có những dấu hiệu ho dai dẳng

Ho kéo dài hơn ba tuần là dấu hiệu điển hình của bệnh lao phổi. Nếu bạn bị ho kéo dài nhưng không do bệnh hô hấp nào khác và đã sử dụng thuốc nhưng không khỏi thì bạn nên đến gặp bác sỹ vì có thể bạn đang bị bệnh lao.

>>>xem thêm : Triệu chứng của bệnh lao phổi

Sốt

Nếu bạn bị chán ăn, ho kéo dài kết hợp với bị sốt nhẹ vào ban ngày và sốt cao khoảng 39,5 độ C - 40 độ C vào chiều tối thì có thể bạn đang bị bệnh lao. Sốt do bệnh lao thường không đáp ứng với thuốc hạ sốt. Tức là bệnh nhân khi bị sốt đã uống thuốc hạ sốt nhưng bệnh không thuyên giảm.

Thứ Tư, 19 tháng 4, 2017

Chủ động phát hiện bệnh lao phổi sớm

Edit Posted by Unknown with No comments
Áp dụng mô hình phát hiện chủ động bệnh lao có thể góp phần làm giảm khoảng 20% tỉ lệ mắc lao hàng năm; ở một số nhóm đối tượng có nguy cơ cao, tỉ lệ phát hiện chủ động cao gấp 15 lần so với phát hiện thụ động.

Theo PGS. TS. Lê Văn Hợi, Phó Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương, phát hiện chủ động bệnh lao được xem là một giải pháp hiệu quả cần được mở rộng ứng dụng trong thực hiện chiến lược kết thúc bệnh lao ở Việt Nam.

Nhận định trên được nêu sau khi ngành y tế thực hiện mô hình thí điểm chủ động phát hiện bệnh lao trong cộng đồng dân cư và ở một số đối tượng có nguy cơ cao tại một số địa bàn ở nước ta. Kết quả là, tỉ lệ phát hiện lao chủ động cao gấp 3,6 lần phát hiện lao một cách thụ động.

Mô hình phát hiện chủ động bệnh lao có thể góp phần làm giảm khoảng 20% tỉ lệ mắc lao hằng năm; một số nhóm đối tượng có nguy cơ cao, tỉ lệ phát hiện chủ động cao gấp ít nhất 15 lần so với phát hiện thụ động.

Với kết quả trên, PGS. TS. Lê Văn Hợi cho biết, các mô hình phát hiện lao chủ động sẽ được mở rộng ở nước ta nhằm góp phần giảm nhanh tỉ lệ mắc và tỉ lệ tử vong do lao, hướng đến kết thúc bệnh lao vào năm 2030.

Trong hội thảo tham vấn các đối tác chiến lược phát hiện lao chủ động tại Việt Nam tổ chức mới đây, PGS. TS. Nguyễn Viết Nhung, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương cũng nhấn mạnh, với vai trò của một nước tìm đường trong thực hiện chiến lược kết thúc bệnh lao trên thế giới, các mô hình thí điểm và mở rộng phát hiện bệnh lao chủ động ở nước ta sẽ được chương trình chống lao quốc gia và các đối tác quốc tế chủ chốt tổng hợp và phổ biến trên thế giới.

Nhiều giải pháp quan trọng cho mở rộng phát hiện lao chủ động đã được thảo luận như mở rộng địa bàn triển khai và tăng cường sàng lọc các đối tượng có nguy cơ cao (như trẻ em có tiếp xúc với người bệnh lao, người cao tuổi; người nhiễm HIV, người mắc các bệnh phổi mạn tính, tiểu đường, tâm thần; người đã từng mắc lao, công nhân mỏ, nhân viên y tế…); tăng cường ứng dụng các kỹ thuật phát hiện nhanh và có độ nhạy, độ đặc hiệu cao trong phát hiện chủ động; huy động rộng rãi sự tham gia của các tổ chức xã hội trong tham gia sàng lọc ở cộng đồng…

Những năm qua, Việt Nam đã nỗ lực giảm gánh nặng bệnh lao với tỉ lệ mắc và tử vong hàng năm giảm khoảng 4-5%. Tuy nhiên, ở nước ta, mỗi năm vẫn có khoảng 130.000 người mắc lao mới, trong đó có 7.000 người mắc lao đồng nhiễm HIV; hơn 5.000 bệnh nhân lao đa kháng thuốc và khoảng 16.000 người tử vong. Bệnh nhân không có miễn dịch với bệnh sau khi mắc phải.

Thứ Tư, 12 tháng 4, 2017

Phát minh ra cách chẩn đoán bệnh lao phổi nhanh nhất

Edit Posted by Unknown with No comments

Các nhà nghiên cứu ở Đại học Oxford và Birmingham (Anh) đã phát minh ra cách nhanh nhất để chẩn đoán bệnh lao phổi. Với phát minh này, việc chẩn đoán sẽ chỉ mất vài ngày.


Theo Science World Report, các chuyên gia đề xuất sử dụng toàn bộ trình tự bộ gien để chẩn đoán. Điều này sẽ cho phép phát hiện mycobacterium tuberculosis và sự kháng với thuốc kháng sinh của vi khuẩn. Toàn bộ các trình tự gien được sử dụng để giải mã đầy đủ trình tự nucleotide của ADN người.

Bộ trưởng Y tế Anh Jeremy Hunt hy vọng rằng phương pháp mới này sẽ cứu sống nhiều người. Điều này có nghĩa là những bệnh nhân trước đó phải chờ đợi kết quả xét nghiệm trong vài tháng thì ngay bây giờ sẽ có thể bắt đầu điều trị trong vòng vài ngày, làm tăng cơ hội phục hồi.

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), bệnh lao là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu thế giới. Các ca mắc bệnh lao tại Anh trong những năm gần đây ngày càng hiếm hoi, mặc dù vậy, Anh vẫn là một trong những nước có tỷ lệ mắc cao nhất ở châu Âu. Năm 2015, tại Anh cứ 100.000 người thì có 10,5 ca mắc bệnh. Theo số liệu sơ bộ, ở Nga vào năm 2016 tỷ lệ mắc là 53,3 ca mắc bệnh tính trên 100.000 dân và tỷ lệ tử vong là 7,8 trên 100.000 dân.

Với phát minh trên của các nhà khoa học Anh, các bác sĩ sẽ có được thông tin về các loài vi khuẩn và các loại thuốc bị kháng trong trường hợp được chẩn đoán là mắc bệnh lao. Đây là một bước tiến lớn vì từ trước đến nay các chủng vi khuẩn lao kháng thuốc làm cho những nỗ lực điều trị không hiệu quả.

Trong khi đó, Công ty Infectex thực hiện thành công trong thử nghiệm lâm sàng loại thuốc SQ109 ở bệnh nhân lao phổi với nhiều kháng thuốc. Sau 6 tháng điều trị thử nghiệm, hiệu quả đạt 80% so với chế độ điều trị chuẩn cùng với giả dược là 61%.

Thứ Sáu, 7 tháng 4, 2017

Chủ động phát hiện sớm bệnh lao để giảm nguy cơ mắc bệnh lao phổi

Edit Posted by Unknown with No comments

Áp dụng mô hình phát hiện chủ động bệnh lao có thể góp phần làm giảm khoảng 20% tỉ lệ mắc lao hàng năm; ở một số nhóm đối tượng có nguy cơ cao, tỉ lệ phát hiện chủ động cao gấp 15 lần so với phát hiện thụ động.

Theo PGS. TS. Lê Văn Hợi, Phó Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương, phát hiện chủ động bệnh lao được xem là một giải pháp hiệu quả cần được mở rộng ứng dụng trong thực hiện chiến lược kết thúc bệnh lao ở Việt Nam.

Nhận định trên được nêu sau khi ngành y tế thực hiện mô hình thí điểm chủ động phát hiện bệnh lao trong cộng đồng dân cư và ở một số đối tượng có nguy cơ cao tại một số địa bàn ở nước ta. Kết quả là, tỉ lệ phát hiện lao chủ động cao gấp 3,6 lần phát hiện lao một cách thụ động.

Mô hình phát hiện chủ động bệnh lao có thể góp phần làm giảm khoảng 20% tỉ lệ mắc lao hằng năm; một số nhóm đối tượng có nguy cơ cao, tỉ lệ phát hiện chủ động cao gấp ít nhất 15 lần so với phát hiện thụ động.

Với kết quả trên, PGS. TS. Lê Văn Hợi cho biết, các mô hình phát hiện lao chủ động sẽ được mở rộng ở nước ta nhằm góp phần giảm nhanh tỉ lệ mắc và tỉ lệ tử vong do lao, hướng đến kết thúc bệnh lao vào năm 2030.

Trong hội thảo tham vấn các đối tác chiến lược phát hiện lao chủ động tại Việt Nam tổ chức mới đây, PGS. TS. Nguyễn Viết Nhung, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương cũng nhấn mạnh, với vai trò của một nước tìm đường trong thực hiện chiến lược kết thúc bệnh lao trên thế giới, các mô hình thí điểm và mở rộng phát hiện bệnh lao chủ động ở nước ta sẽ được chương trình chống lao quốc gia và các đối tác quốc tế chủ chốt tổng hợp và phổ biến trên thế giới.

Nhiều giải pháp quan trọng cho mở rộng phát hiện lao chủ động đã được thảo luận như mở rộng địa bàn triển khai và tăng cường sàng lọc các đối tượng có nguy cơ cao (như trẻ em có tiếp xúc với người bệnh lao, người cao tuổi; người nhiễm HIV, người mắc các bệnh phổi mạn tính, tiểu đường, tâm thần; người đã từng mắc lao, công nhân mỏ, nhân viên y tế…); tăng cường ứng dụng các kỹ thuật phát hiện nhanh và có độ nhạy, độ đặc hiệu cao trong phát hiện chủ động; huy động rộng rãi sự tham gia của các tổ chức xã hội trong tham gia sàng lọc ở cộng đồng…

Những năm qua, Việt Nam đã nỗ lực giảm gánh nặng bệnh lao với tỉ lệ mắc và tử vong hàng năm giảm khoảng 4-5%. Tuy nhiên, ở nước ta, mỗi năm vẫn có khoảng 130.000 người mắc lao mới, trong đó có 7.000 người mắc lao đồng nhiễm HIV; hơn 5.000 bệnh nhân lao đa kháng thuốc và khoảng 16.000 người tử vong. Bệnh nhân không có miễn dịch với bệnh sau khi mắc phải.

Thứ Tư, 29 tháng 3, 2017

Ca sĩ Minh Thuận nguy kịch vì bệnh lao phổi

Edit Posted by Unknown with No comments

Người bạn thân của nam ca sĩ cho hay, Minh Thuận đang cơn nguy kịch bởi bạo bệnh.

Ca sĩ Minh Thuận

Mới đây một người bạn thân là ca sĩ Phạm Nhật Huy chia sẻ trên trang cá nhân thông tin nam ca sĩ , diễn viên Minh Thuận "đang trong cơn nguy kịch bởi bạo bệnh". Theo lời kể của người bạn này, gia đình Minh Thuận mới được bác sĩ cho biết anh bị ung thư phổi.
Lúc đầu Phạm Nhật Huy chia sẻ thông tin chung về tình hình "nguy kịch" của người bạn thân
Sau đó, anh tiết lộ thông tin người bạn đó chính là nam ca sĩ Minh Thuận
Theo chia sẻ, nam ca sĩ Minh Thuận đang điều trị tại bệnh viện Phạm Ngọc Thạch, TP HCM. Anh bị tai biến nên phải nằm ở phòng hồi sức. Đến ngày 2.9 bác sĩ mới cho biết Minh Thuận bị bệnh ung thư phổi. Trước đó gia đình nam ca sĩ chỉ biết anh bị bệnh lao phổi.

Bản thân Minh Thuận cũng không muốn tiết lộ bệnh tình với công chúng. Chỉ gia đình và bạn bè đồng nghiệp thân thiết mới hay. Người mẫu Xuân Lan chia sẻ lại câu chuyện mới đây về Minh Thuận: "Ngày ra mắt phim Tấm Cám Chuyện chưa kể", anh vẫn cố gắng đến mặc dù đã bị tai biến. Anh mặc áo dài nhìn mọi người nghẹn ngào. Còn mọi người thì nhìn anh bàng hoàng và thương cảm. Mỗi đứa ôm anh chụp tấm ảnh. Thương mà chẳng biết nói gì, nói sao. Chỉ ôm anh vỗ về...".

Trên các diễn đàn, khán giả gửi lời động viên tới nam ca sĩ và gia đình, mong anh vượt qua được cơn bạo bệnh.

Minh Thuận là một trong những giọng ca khởi xướng dòng nhạc trẻ. Tên tuổi anh gắn liền với nhiều ca khúc trữ tình. Anh còn tham gia đóng phim và tham gia show truyền hình. Trong bộ phim Cô gái xấu xí, anh đóng vai người bạn của nữ diễn viên chính Ngọc Hiệp, đồngthời thể hiện ca khúc trong phim. Anh đoạt giải Á quân Gương mặt thân quen năm 2014.

Thứ Tư, 22 tháng 3, 2017

Vỏ chanh: đánh tan bệnh lao phổi và 1 số bệnh khác

Edit Posted by Unknown with No comments

Theo các chuyên gia về đông y, có một thứ mà hàng ngày chúng ta vẫn bỏ đi nhưng chúng lại là thứ dược liệu chữa được nhiều bệnh nhất, tốt nhất, tiêu độc mạnh nhất. Đó là vỏ chanh.

Hiện nay nhiều người chỉ biết đến lợi ích của nước ép chanh đối với sức khỏe mà không biết đến công dụng của vỏ chanh .

Mới đây các nhà khoa học Úc đã nghiên cứu và phát hiện phát hiện các hợp chất chống oxy hóa và các loại tinh dầu trong vỏ chanh đủ cao để chiến đấu với căn bệnh ung thư.

Các nhà nghiên cứu cũng cho rằng trong vỏ chanh có khoảng 22 chất chống ung thư như: limonene, citrus pectin, glycosides flavonnol, vitamin C…

Theo tổ chức nghiên cứu khoa học và công nghiệp của Úc (CSIRO), cả một trái chanh có thể phòng chống các loại ung thư lên đến 50%.

Tổ chức này khuyên rằng, hãy tiêu thụ ít nhất 150gr vỏ cam chanh mỗi tuần để phòng chống ung thư

. Do vậy họ khuyến cáo người dân nên trữ chanh đông lạnh sẽ giúp vỏ chanh giữ nguyên các chất chống oxy hóa và tinh dầu bên trong và quan trọng hơn là bạn dễ dàng sử dụng.
Phát hiện mới về hợp chất chống ung thư của vỏ chanh
Theo các chuyên gia, vỏ chanh bao gồm các enzyme thiết yếu, vitamin, khoáng chất vitamin C, vitamin P, canxi, kali, chất xơ, limonene... Vỏ chanh được cho là có tác dụng ngăn ngừa đối với các vấn đề về tim, mụn trứng cá, cholesterol.

Đề cập đến hiệu quả chữa bệnh của vỏ chanh, sách về tác dụng chữa bệnh từ thảo dược cho thấy, vỏ chanh có thể chữa được hàng trăm loại bệnh. Nó có thể chữa các loại u bướu, lao phổi, điều hòa huyết áp, tuyến giáp, các loại viêm…

Theo lương y Nguyễn Văn Quỳnh, bị lao phổi chỉ cần uống vỏ chanh với lá dòi còn gọi là lá thuốc dòi, cây bọ mắm, bơ nước tương, đại kích biển… có tên khoa học: Pouzolzia zeylanica (L) Benn. (Pouzolzia indica Gaud)...Khi uống thuốc, bệnh nhân phải nghỉ ngơi bồi dưỡng nhiều.

Liều lượng mỗi ngày uống 50 miếng vỏ chanh tươi và 40 ngọn lá thuốc dòi nấu sôi 15 phút (không nấu lâu vì nấu lâu để tránh bay hết chất the). Nấu sôi 10-15 phút vẫn đậy vung tắt bếp để nguội uống. Nếu vỏ chanh khô từ 80-90 (miếng) vì khô mất chất không bằng tươi, uống 01 tháng đi chụp phổi là hết bệnh.

Phổi có nước, thận có nước, uống vỏ chanh rất mau khỏi. Mỗi ngày uống 80-100 (miếng) vỏ chanh tươi. Vỏ khô mỗi ngày uống 120-160 (miếng). Nấu sôi vỏ chanh 10 phút tắt bếp đậy vung để nguội rồi uống, nấu lần thứ hai cũng làm như vậy. Uống cho đến khi hết bệnh.

Mỡ bọc tim, bọc gan thì uống ít hơn, mỗi ngày uống 30 miếng vỏ tươi, còn khô thì 50 miếng mỗi ngày. Thời gian kéo dài cho đến khi hết bệnh. Mỡ nhiễm máu thì mỗi ngày uống 25 miếng vỏ chanh tươi, khô thì 40 miếng, uống kéo dài cho đến khi hết bệnh.

Viêm cuống bao tử mỗi ngày 40-50 (miếng) vỏ tươi, khô thì 80-100 (miếng) mỗi ngày trong vòng 04 ngày hết bệnh.
Vỏ chanh đánh tan lao phổi và các loại u, viêm
Cũng không có một loại thuốc nào mà làm chặn đứng cơn sốt rét trong vòng 5 phút nhanh như vỏ chanh. Khi bị sốt rét, uống vỏ chanh trong vòng 5 phút là chặn đứng được cơn sốt rét. Người bị sốt rét, đắp 2 đến 3 cái mền vẫn thấy lạnh, thế mà uống 1 ca vỏ chanh đặc còn ấm vừa, chỉ một ca có quai trong vòng 5 phút là hết sốt.

Ngoài ra vỏ chanh cũng chữa được cao huyết áp, viêm tuyến tiền liệt, sạn thận, sạn mật, viêm mật, gai xương sống, viêm khớp đầu gối, cổ tay, loét bao tử, hôi nách, nhức răng, các loại viêm, ghẻ ngứa…

Viêm gan siêu vi, viêm mộng răng không há được miệng hay viêm bất cứ thứ gì, uống vỏ chanh là khỏi. Bởi vỏ chanh là thuốc tiêu độc diệt trùng mạnh nhất, mau khỏi bệnh nhất, nếu uống được nhiều.

Đau nhoi nhói trong đầu chỉ cần lấy 50 miếng vỏ chanh tươi nấu uống. Nấu đi nấu lại lần thứ hai, vỏ khô là phải từ 80-100 (miếng). Uống trong vòng hai ngày là hết. Thường các triệu chứng đau trên cơ thể là báo hiệu cơ thể bị viêm, đau đâu là viêm đó (viêm là máu ứ động, tắc nghẽn khiến bị sưng lên).

Những ai đã mổ u xơ cổ tử cung hay u nang buồng trứng là nguy cơ ung thư rất cao. Phải uống vỏ chanh dài dài không uống được nhiều thì uống ít, mỗi ngày 10-20 (miếng) uống cho tới chết. Tuyệt đối không được ăn thịt nướng (kể cả người khỏe). Vì thịt nướng gây ung thư tới 80% còn 20% ung thư là các lý do khác gây nên. Tất cả các vết thương trong người nếu máu bầm không tan là nó sẽ trở thành ung thư, chỉ uống vỏ chanh là tốt nhất, mau tan máu bầm và vết thương.

Theo nghiên cứu của Thạc sĩ Hoàng Khánh Toàn, vỏ chanh với rất nhiều công dụng nhưng liều lượng sử dụng rất quan trọng. “Việc bạn đọc sử dụng nước sắc vỏ chanh khô hoặc tươi hàng ngày là rất tốt và hoàn toàn có cơ sở khoa học. Tuy nhiên, khi dùng cần chú ý hai vấn đề. Thứ nhất, phải có liều lượng hợp lý, không nên dùng liều quá cao, thông thường từ 10-20g là vừa đủ.

Thứ hai, cần ngâm rửa vỏ chanh trước khi thái và sấy khô để tránh các loại thuốc trừ sâu hoặc hóa chất khác có hại cho cơ thể.